Từ điển cây thuốc Việt Nam (bộ mới) của tác giả Võ Văn Chi, nhóm nghiên cứu thấy rằng, loại cây đang được sử dụng dưới cái tên An Xoa chính là cây Tổ kén cái.
Cây dược liệu An Xoa
- Tên gọi khác: tổ kén lông, tổ kén cái, dó lông
- Tên khoa học: Helicteres hirsuta Lour, thuộc họ Trôm – Sterculiaceae.
Mô tả cây dược liệu An Xoa
An Xoa là dạng cây bụi cao 1-3m, nhánh hình trụ, có lông. Lá hình trái xoan, dài 5-17cm, rộng 2,5-7,5cm. Gốc cụt hay hình tim, đầu thon thành mủi nhọn. Mép có răng không đều.
- Mặt dưới màu trắng, cả hai măt phủ đầy lông hình sao; gân gốc 5, cuống lá dài 0,8-4cm, lá kèm hình dãi, có lông, dễ rụng.
- Cụm hoa là những bông ngắn, đơn hay xếp đôi ở nách lá. Hoa màu hồng hay đỏ, cuống hoa có khớp và có lá bắc dễ rụng, đài hình ống phủ lông hình sao, màu đo đỏ, chia 5 răng.
- Cánh hoa 5, cuống bộ nhị có vân đỏ, nhị 10, nhị lép bằng chỉ nhị, bầu có nhiều gợn, chứa 25-30 màu trong mỗi lá noãn.
- Quả nang hình trụ nhọn; hạt nhiều, hình lăng trụ. Ra hoa kết quả từ mùa hạ đến mùa đông
Thành phần hóa học
- Cây an xoa có chứa 4 hợp chất: tiliroside, lupeol, stigmasterol và apigenin có khả năng gây độc cho tế bào ung thư gan.
Ngoài ra, an xoa còn có chứa hoạt chất flavonoid (một chất chống oxi hóa, giúp bảo vệ tế bào gan), alcoloid (giúp tiêu diệt và ngăn chặn sự phát triển của các khối U), đồng thời có chứa nhiều enzyme và các nguyên tố vi lượng khác có lợi cho cơ thể con người.
Phân bố
Các vùng đồi núi tại Camphuchia, Lào và Việt Nam, tại nước ta cây mọc nhiều ở Bình Phước, Lâm Đồng và ở các tỉnh miền núi Phía Bắc như: Hòa Bình, Ninh Bình, Điện Biên, Sơn La, Phú Thọ, Lào cai…..
Thu hái & chế biến
- Thu hái tháng 5 – 11
- Chế nhỏ thân cành, lá phơi khô
Phân biệt cây an xoa
Cây an xoa khá dễ phân biệt khi nhìn thực tế như mô tả trên. Tuy nhiên khi đã chế biến dạng kho & băm nhỏ thì khó phân biệt.
Công dụng cây An Xoa
Cây An Xoa có một số nghiên cứu khoa học :
- Khảo sát thành phần hóa học & hoạt tính gây độc tế bào HEP-G2 của cây An Xoa – Đại Học Cần Thơ.
- Nghiên cứu về hoạt tính chống khuẩn & chống oxy hoa của cây an xoa – Trần Văn Tiến, Võ Thị Mai Hương – Trường Đại học Khoa học, Đại học Huế.
Phần lớn là các bài thuốc theo dân gian cho rằng cây an xoa chữa bệnh về gan tốt
Theo Từ điển cây thuốc Việt Nam của tác giả Võ Văn Chi cây tổ kén cái dùng làm thuốc chữa ung nhọt. Rễ dùng làm dịu đau, dùng chữa kiết lỵ, đậu sởi, cảm cúm và làm thuốc tiêu độc, còn dùng chữa đái dắt.
Cây An Xoa có tên khoa học là Helicteres hirsuta L.. Theo kinh nghiệm dân gian rễ và lá được sử dụng làm thuốc. Rễ chữa lỵ, sởi, cảm mạo, đái dắt và làm thuốc tiêu độc. Lá dùng ngoài chữa mụn nhọt, sưng lở (Võ Văn Chi, 2004).
Theo một nghiên cứu ở Indonesia (Chin YW et al., 2006) thì cây An Xoa có khả năng chống lại các tế bào ung thư, nhất là ung thư gan.
Bài thuốc chữa bệnh với cây An Xoa
Cây An Xoa hỗ trợ & điều trị tốt các bệnh về Gan: ung thư gan, xơ gan, viêm gan B
Điều trị viêm gan B
- An xoa (sao vàng hạ thổ): 30g
- Cây cà gai leo: 30g
- Cách dùng: rửa sạch, săc nước uống
Trị bệnh xơ gan
- Cây an xoa sao vàng hạ thổ 50g
- Cây bán chi liên 20g
- Cây cà gai leo 30g
- Cách dùng: rửa sạch, săc nước uống
Tổng hợp
- An Xoa chưa được cập nhật thông tin trên wikipedia.
- Đây là bài viết tập hợp thông tin của Wikiduoclieu
