Quả Bưởi

Ở Việt Nam có nhiều giống Bưởi, bởi cây Bưởi là cây phổ biến trong đời sống nông thôn. Gần như vườn mỗi nhà ở quê luôn có 1-2 cây bưởi. Đến thành thị những nhà có đất thì cũng hay có thêm cây Bưởi. Đặc biệt Hoa Bưởi rất thơm & được yêu quý như một cách chơi mỗi mùa hương hoa Bưởi về…

Cây Bưởi

• Tên thường gọi: Bưởi + vùng quê / đặc tính, bưởi đoan hùng (phú thọ), Bưởi diễn (Hà nội), Bưởi năm roi, Bưởi đắng, Bưởi ngọt,….
• Tên khoa học: Citrus Grandis Osbeck. Họ Cam (Rutaceae).

Bưởi được yêu thích bởi là quả bưởi dễ ăn, ngon. Nhưng cây bưởi còn là dược liệu tốt như: Vỏ quả bưởi, hạt bưởi, tép bưởi, hoa bưởi … đều là dược liệu tốt giúp chữa bệnh & chăm sóc sức khỏe.

Thành phần hóa học:

• lá bưởi chứa 0,2 – 0,3% tinh dầu
• hoa bưởi chứa khoảng 0,1% tinh dầu
• dịch ép múi bưởi chứa 4 – 10% đường
• vitamin C có 80 – 100mg/100g quả
• vỏ quả có tinh dầu, flavonoid và pectin
• hạt bưởi chứa nhiều dầu béo…

Theo Đông y, lá bưởi có vị đắng, thơm, tính ấm; tác dụng trừ hàn, tán khí, thông kinh lạc, giải cảm trừ đờm, hoạt huyết tiêu sưng. Vỏ quả vị đắng cay, tính bình; tác dụng trừ phong hóa đờm, tiêu tích, tiêu phù, hòa huyết giảm đau.

Múi bưởi vị ngọt, chua, mát; vào tỳ, vị, phế; tác dụng kiện tỳ tiêu thực, khoan trung hạ khí, nhuận phế hóa đàm, chỉ khái, giải tửu. Dùng tốt cho người bị đầy trướng đau tức vùng ngực bụng rối loạn tiêu hóa, nôn ói do nhiễm độc thai nghén, nôn ói do say tàu xe, viêm khí phế quản, viêm họng ho nhiều đàm, say bia rượu…

Pectin – vị thuốc quý có trong cùi bưởi, vỏ hạt bưởi

Pectin là chất nhầy bao quanh vỏ hạt bưởi và trong cùi quả bưởi chín. Bản chất của nó là một loại chất xơ, tan trong nước, làm tăng độ nhớt.

• Trong cùi bưởi tươi chứa từ 1-2% pectin (khô), nhưng khi phơi cùi bưởi khô thì chỉ còn 0,5-1% pectin (khô).
• Quanh vỏ hạt bưởi tươi có từ 3-16% pectin (khô), khi phơi khô vỏ hạt bưởi (nhân trong còn ẩm) thì có 4-20% pectin (khô).
• Pectin tinh chế có dạng chất bột trắng màu xám nhạt, là một chất keo hút nước và rất dễ tan trong nước.

Tác dụng dược lý của pectin

Pectin là một loại chất xơ hòa tan trong nước. Nó không cung cấp năng lượng nhưng có nhiều giá trị phòng, chữa bệnh như:

• Kéo dài thời gian tiêu hóa thức ăn trong ruột, có tác dụng tăng hấp thu dưỡng chất trong thức ăn. Giảm béo (do tạo cảm giác no bụng kéo dài, giảm năng lượng ăn vào, do đó giúp giảm cân ở người béo phì).
• Giảm hấp thu lipid.
• Giảm cholesterol toàn phần trong máu (đặc biệt là giảm cholesterol xấu LDL-c) ở người rối loạn lipid máu.
• Khống chế tăng đường huyết trước và sau bữa ăn ở người có bệnh tiểu đường.
• Chống táo bón.
• Cầm máu.
• Sát trùng.

Bài thuốc chữa bệnh với quả Bưởi:

Bài 1: hạt bưởi 15g giã nát sắc uống để chữa thoát vị, sa ruột, sa dạ dày tử cung, bôi ngoài để chữa lang ben bạch điến (theo kinh nghiệm dân gian).

Bài 2: Xâu các hạt bưởi vào sợi dây thép, đốt trên ngọn lửa cho thành than, nghiền nhỏ; gội rửa nơi chốc bằng nước ấm, chấm khô, rắc bột thuốc. Ngày 1 – 2 lần; làm liên tục 5 – 7 ngày. Chữa chốc đầu trẻ em.

Bài 3: lá bưởi tươi kết hợp với nhiều lá thơm khác, nấu xông chữa cảm cúm, nhức đầu hoặc để gội đầu làm sạch gàu, tóc thơm bóng mượt, phòng trị nấm tóc và ngứa da đầu.

Bài 4: vỏ bưởi khô 4 – 12g, sắc uống hay kết hợp với các thuốc khác. Chữa ăn uống không tiêu, đau bụng, ho.

Bài 5: vỏ bưởi đào 20 – 30g, mộc thông 20 – 30g, bồ hóng bếp 20 – 30g, diêm tiêu 12g, cỏ bấc 8g. Sắc uống ngày 2 lần, vào lúc đói, trước và sau khi uống ăn một khẩu mía. Chữa thũng trướng. Lưu ý: kiêng muối và chất mặn.

Bài 6: vỏ bưởi đào 600g, cỏ roi ngựa 500g, bồ hóng bếp 400g, bích ngọc đơn 400g, hồi hương 200g, quế thanh 200g, phèn phi 200g, phèn chua 100g. Tất cả tán bột làm hoàn. Ngày uống 20g. Tác dụng làm tiêu phù.

• Bưởi là bài thuốc quý giúp giã rượu
• Hoa Bưởi ướp trà rất thơm ngon, giúp thanh nhiệt
• Lá & Vỏ quả bưởi cùng bồ kết đun nước tắm, gội đầu rất tốt.
• Ăn bưởi tốt cho người giảm béo, người bệnh tim mạch

Lưu ý:

• Không ăn bưởi khi đói
• Người tỳ vị hư hàn, đại tiện lỏng dùng thận trọng. Người đang bị cơn đau gút, viêm loét dạ dày không dùng.